SZLAK ROWEROWY NIEBIESKI

PRZEBIEG: Trzcianka – Wołowe Lasy – Trzebiń – Człopa – Tuczno – Strzaliny – Gostomia – Róża Wielka - Trzcianka

DŁUGOŚĆ: 82 km

OZNAKOWANIE: niebieskie, PTTK

NAWIERZCHNIA: 94% - drogi asfaltowe, 6% - droga gruntowa polno-leśna

OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA: Bardzo długi szlak rowerowy dla doświadczonych rowerzystów, poprowadzony prawie na całej długości szosami o małym i średnim natężeniu ruchu (przydatna kamizelka odblaskowa!). Monotonię długich, prostych odcinków dróg asfaltowych przerywają jednak miejscowości o znacznych walorach krajoznawczych, w których warto spędzić więcej czasu niż przysłowiową chwilę na kęs czegoś pożywnego i łyk czegoś orzeźwiającego. Na trasę warto zarezerwować sobie cały dzień od rana do wieczora – ani zwiedzanie, ani kąpiele w pośpiechu nie mają sensu!

CIEKAWE MIEJSCA NA SZLAKU:

TRZCIANKA – miasto na pograniczu Pojezierza Wałeckigo i Pradoliny Noteckiej, atrakcyjnie położone wśród czystych jezior i lasów, obfitujących w grzyby i jagody. Korzystnie położona na przecięciu średniowiecznego traktu i dróg lokalnych (stąd pierwotna nazwa: Rozdróżka), zyskała na znaczeniu na pocz. XVII w. za sprawą rozwoju produkcji sukienniczej. W 1731 r. król Polski August III nadał Trzciance prawa miejskie, które zachowała do dziś. W Trzciance warto zobaczyć  neobarokowy kościół św. Jana Chrzciciela z lat 1914-1917 z ciekawym, barokowo-rokokowym wyposażeniem wnętrza, neogotycki budynek poczty z 1893 r., park pałacowy z XVIII w. przy ul. Tetmajera, siedzibę urzędu miasta i gminy, znajdującą się w budynku, zaadaptowanym na ratusz w 1850 r. oraz Muzeum Ziemi Nadnoteckiej im. Wiktora Stachowiaka. W parku na Placu Pocztowym (kiedyś: Armii Czerwonej) do dziś zachowało się mauzoleum żołnierzy radzieckich, zbudowane w miejscu, gdzie kiedyś stał kościół ewangelicki. Zaraz obok – fontanna z rzeźbą sarenki, symbolu miasta.

WOŁOWE LASY – wieś, położona w sercu Puszczy Drawskiej. Drewniano-murowany kościół filialny Św. Trójcy z poł. XVII w., wzniesiony na nowo w 1834 r. z wykorzystaniem elementów poprzedniej budowli. Obecny kościół posiada konstrukcję zrębową: zbudowany jest z bali, ułożonych poziomo w tzw. jaskółczy ogon. Budynek jest orientowany, z trójbocznym prezbiterium od wschodu. Do zachodniej ściany, zbudowanej z cegły, przylega wieża na planie kwadratu.

CZŁOPA – miasto w Puszczy Drawskiej, atrakcyjnie położone nad dwoma rzekami: Cieszynką i Człopicą oraz trzema jeziorami: Małym Stawem, Młyńskim Wielkim i Raczym. Pierwotnie Człopa była słowiańskim grodem, stanowiącym element obrony północnych rubieży ówczesnego państwa polskiego. W 1245 r. posiadłości w okolicach Człopy zostały przekazane przez księcia wielkopolskiego Przemysła II rycerskiemu rodowi Czarnkowskich herbu Nałęcz. Ci ostatni otrzymali zgodę na budowę zamku warownego, który do obecnych czasów przetrwał w postaci grodziska nad jez. Kamień, położonego na wschód od miasta.

Będąc w Człopie warto zwrócić uwagę na kościół pw. św. Antoniego Padewskiego z lat 20. XX w. oraz budynek sądu z przełomu XIX/XX w., z charakterystycznym wielospadowym dachem mansardowym, obecnie ratusz i siedzibę urzędu miasta i gminy. Przy wyjeździe z miasta drogą wojewódzką nr 177 na północ warto zwrócić uwagę na cmentarz żydowski (po lewej), a następnie na zabytkowy wiadukt drogowy, niedawno wyremontowany.

TUCZNO – miasto we wschodniej części Równiny Drawskiej, malowniczo położone nad trzema jeziorami: Tuczno, Lubiatowo i Zamkowym. Przed okresem rozbiorów Tuczno należało do Wielkopolski, a do 1998 r. – znajdowało się w granicach województwa pilskiego.

Pierwotnie słowiańska osada, na znaczeniu zyskała znacznie w 1 poł. XIV wieku, gdy otrzymała status miasta na prawie magdeburskim, a następnie ród Wedlów, w których posiadaniu znajdowało się Tuczno – zbudowali zamek, który przetrwał do dziś. Ród Wedlów – Tuczyńskich wygasł w sposób naturalny. Miasto w wyniku I rozbioru Tuczno przeszło w ręce pruskie i odzyskane zostało przez Polskę dopiero w 1945 r. Niestety, w wyniku działań wojennych zostało zniszczone w 80%, reszty dopełniły nieprzemyślane decyzje urbanistyczne. Zamek, który w czasie wojny stanowił element umocnień Wału Pomorskiego, spłonął dopiero w 1947 r. Za przełomie lat 60. i 70. XX w.  został odbudowany na Dom Pracy Twórczej Stowarzyszenia Architektów Polskich (SARP). Obecnie – hotel.

Nieopodal zamku – gotycki kościół Wniebowzięcia NMP z XVI w. z potężną wieżą, zwieńczoną nieproporcjonalnie małym hełmem i cennym, barokowym wyposażeniem wnętrza.

STRZALINY – szachulcowy kościół Nawiedzenia NMP z 1820 r. Na północny wschód od wsi znajdują się pozostałości największej grupy warownej Wału Pomorskiego, powstałej w latach 1931 – 1937. Niebieski szlak rowerowy prowadzi drogą z betonowych płyt, stworzoną przez Niemców specjalnie dla skomunikowania Tuczna z tzw. Górą Wisielczą, gdyż pod taką nazwą funkcjonuje obecnie to miejsce. Część podziemnych korytarzy o długości 650 m., łączących 8 bloków: 2 wejściowe i 6 bojowych, jest obecnie udostępniona do zwiedzania. Bunkry są także schronieniem dla 4 gatunków nietoperzy, których zimą nocuje tu kilkaset. Obszar, na którym znajduje się grupa warowna, objęty jest ochroną w ramach Rezerwatu Przyrody „Strzaliny koło Tuczna”.

GOSTOMIA – kościół filialny pw. św. Jana Chrzciciela o stylu neoromańskim z 1820 r.

RÓŻA WIELKA – neoromański kościół Świętej Trójcy z 1832 r.