TRANSWIELKOPOLSKA TRASA ROWEROWA – ODCINEK PÓŁNOCNY

PRZEBIEG: Lubasz – Goraj – Goraj Zamek – Dębe – Czarnków – Kuźnica Czarnkowska – Radolinek – Radolin – Teresin – Trzcianka – Kochanówka – Łomnica - Kępa

DŁUGOŚĆ: 46 km

OZNAKOWANIE: zielone, PTTK

NAWIERZCHNIA: 85% - drogi asfaltowe, 15% - drogi gruntowe

OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA: jeden ze szlaków, należących do Wielkopolskiego Systemu Szlaków Rowerowych, prowadzący z Poznania do Piły i Okonka. Przeważnie asfaltowy, świetnie nadaje się dla rowerów trekkingowych. Na trasie duże atrakcje: sanktuarium maryjne w Lubaszu, fragment wielkopolskich gór w okolicy Goraja, słynne piwo (tylko PO rajdzie!) w Czarnkowie, klimatyczna dolina Noteci między Radolinkiem i Radolinem, wspaniałe jeziora dookoła Trzcianki i rozległe widoki pomiędzy Łomnicą i Kępą: cóż więcej trzeba turyście na dwóch kółkach? Może tylko jednego: ładnej pogody!

CIEKAWE MIEJSCA NA SZLAKU:

LUBASZ – wg historyków Lubasz był wymieniony pod nazwą ‘Limioseleion’ już na mapie geografa greckiego Klaudiusza Ptolemeusza z II w. n. e. Na tzw. Krasnej Górze wznosi się okazały, późnobarokowy kościół Narodzenia NMP, zbudowany w latach 1750-1761 z dwoma kaplicami i dwoma wieżami. Wewnątrz – wyposażenie rokokowe, w tym polichromie Wacława Taranczewskiego z lat 1937 – 38. W ołtarzu głównym cel pielgrzymek: cudowny obraz MB Śnieżnej z pocz. XVII w. Nieopodal świątyni – plebania z pocz. XIX w. oraz neogotycka dzwonnica z 1856 r. Krasna Góra stanowi doskonały punkt widokowy na panoramę tzw. Ozu Lubaskiego. Na tyłach kościoła – zespół pałacowo – parkowy z poł. XVIII w. Nad pobliskim jez. Dużym znajduje się ośrodek wczasowy ‘Limosinus’ z kąpieliskiem.

GORAJ – zamek w stylu neorenesansowym, zbudowany przez Wilhelma Bolko Emanuela von Hochberga w latach 1910/1911. Pierwotnie pełnił funkcję centrum ośrodka łowieckiego, nastawionego na hodowlę jeleni. W przyszłości miał być siedzibą bocznej linii rodu Hochbergów. Niespodziewana śmierć hrabiego, a następnie wybuch  II wojny światowej zniweczyły te plany. Obecnie zamek pełni funkcję internatu Zespołu Szkół Leśnych, który wykorzystuje także pozostałe zabudowania gospodarcze kompleksu: m. in. masztalernię, garaż oraz dom ogrodnika. Całość otoczona jest urokliwym parkiem leśnym z licznymi cennymi okazami starych drzew. Niebieski szlak pieszy, kilka chwil przed dotarciem do zamku, prowadzi koło miejsca pochówku hrabiego von Hochberg.

CZARNKÓW – stolica tzw. ‘Szwajcarii Czarnkowskiej’, krainy na pograniczu płaskiej jak stół doliny Noteci i wysokich wzgórz morenowych. Miasto chwali się ponad 800-letnią historią, której początki sięgają neolitu. W średniowieczu krzyżowały się tu dwa ważne szlaki handlowe: z Poznania na Pomorze i z Ujścia do Frankfurtu. Pierwotnie miejsce ważnej przeprawy przez Noteć, następnie osada targowa, w XIII w. Czarnków został przekazany przez Władysława Łokietka rodowi Nałęczów (od nazwy Czarnkowa zresztą pochodzi ich późniejsze nazwisko – Czarnkowscy).

Plac Wolności to dawny rynek. Od północy zamyka go eklektyczny ratusz z poł. XIX w, od zachodniej – kościół pw. św. Marii Magdaleny. Pierwsza budowla, powstała w XII w., została zastąpiona kolejną, z 2 poł. XVI w., którą możemy podziwiać do dziś. Obecnie, po pożarze i dwóch przebudowach, jest to orientowany budynek jednonawowy z dwiema kaplicami bocznymi i dominująca wieżą, zwieńczoną wysokim, ostrosłupowym dachem. Wyposażenie barokowo-rokokowe z XVII-XIX w. Warto zwrócić szczególną uwagę na piękne, XII-wieczne kraty, zamykające kaplice, ozdobione herbem rodu Czarnkowskich – Nałęcz oraz na trumnę Adama Sędziwoja Czarnkowskiego.

Przy ul. Rybaki – neogotycki budynek z 1910 r., obecnie siedziba Starostwa Powiatowego oraz Gminy Czarnków. Nieco dalej, w miejscu, gdzie kiedyś znajdował się pierwszy gród – zabudowania browaru, wytwarzającego słynne na cały kraj piwo „Noteckie”.

Z Placu Wolności w kierunku południowo-wschodnim widać punkt widokowy, oddalony o kilka minut marszu. Z niego rozciąga się piękna panorama miasta i okolic. Podobną możemy podziwiać spod „Grzybka”, stanowiącego najwyższy punkt 50-metrowej skoczni narciarskiej.

Co roku w sierpniu Czarnkowski Dom Kultury organizuje ‘Dzień Spieczonego Bliźniaka’, na którym pojawiają się bliźnięta nie tylko z całego kraju, ale także z zagranicy.

KUŹNICA CZARNKOWSKA – nazwa wsi pochodzi od pieca do wytopu rudy darniowej. W miejscowości, wymienianej w kronikach w poł. XV w., w 1686 r. powstał zbór ewangelicki. Warto zwrócić uwagę na pałac neoklasyczny z 1 poł. XIX w, położony na wzgórzu nad doliną, a także: gorzelnię, spichlerz, oborę oraz kuźnię z tego samego okresu. Kościół pw. św. Franciszka Ksawerego powstała w latach 20. XX w.

RADOLIN – wieś nad rzeką Trzcinicą, malowniczo położona na krawędzi Pradoliny Eberswaldzko – Toruńskiej, pomiędzy wysokim, morenowym wałem i płaską jak stół doliną Noteci. W wyniku rozwoju sukiennictwa Radolin w 1759 r. otrzymał prawa miejskie, odebrane w 1857 r. przez władze zaboru pruskiego. W centrum wsi zachował się rynek – obecnie w kształcie prostokątnego placu – otoczony zwartą zabudową, m. in. domami z XIX w. Kościół poewangelicki.

TERESIN – wieś o zabudowie ulicówki. Kilka starych domów, w tym ponad 200-letni budynek o konstrukcji szachulcowej oraz dzwonnica z 1827 r.

TRZCIANKA – miasto na pograniczu Pojezierza Wałeckiego i Pradoliny Noteckiej, atrakcyjnie położone wśród czystych jezior i lasów, obfitujących w grzyby i jagody. Korzystnie położona na przecięciu średniowiecznego traktu i dróg lokalnych (stąd pierwotna nazwa: Rozdróżka), zyskała na znaczeniu na pocz. XVII w. za sprawą rozwoju produkcji sukienniczej. W 1731 r. król Polski August III nadał Trzciance prawa miejskie, które zachowała do dziś. W Trzciance warto zobaczyć  neobarokowy kościół św. Jana Chrzciciela z lat 1914-1917 z ciekawym, barokowo-rokokowym wyposażeniem wnętrza, neogotycki budynek poczty z 1893 r., park pałacowy z XVIII w. przy ul. Tetmajera, siedzibę urzędu miasta i gminy, znajdującą się w budynku, zaadaptowanym na ratusz w 1850 r. oraz Muzeum Ziemi Nadnoteckiej im. Wiktora Stachowiaka. W parku na Placu Pocztowym (kiedyś: Armii Czerwonej) do dziś zachowało się mauzoleum żołnierzy radzieckich, zbudowane w miejscu, gdzie kiedyś stał kościół ewangelicki. Zaraz obok – fontanna z rzeźbą sarenki, symbolu miasta.

ŁOMNICA – neogotycki kościół Matki Boskiej z 1831 r., pierwotnie ewangelicki, od 1945 r. katolicki. Budowla jednonawowa z wieżą, ozdobioną blendami i fryzem rombowym i zwieńczoną wysokim, blaszanym hełmem. We wnętrzu – ołtarz główny z 1 poł. XIX w.

KĘPA – dawna osada młyńska. Murowany, neogotycki kościół z XIX w., pierwotnie ewangelicki, od 1958 r. – katolicki.